Program adaptacji wstępnej – uzyskane efekty
Analizując okres wstępnej adaptacji dziecka nowoprzyjętego można stwierdzić, iż jest to trudny czas do przejścia, zarówno dla dzieci jak i dla rodziców. Mając na uwadze dobro dziecka przekraczającego po raz pierwszy próg przedszkola został wprowadzony w naszym przedszkolu program adaptacyjny „Jestem przedszkolakiem”.
Programem adaptacji objęte zostały wszystkie dzieci, które rozpoczęły edukację przedszkolną, ze szczególnym uwzględnieniem dzieci 3- letnich.. Bazą wyjściową do realizacji programu adaptacyjnego było działanie przedszkola podczas rekrutacji – miesiąc drzwi otwartych oraz zebranie edukacyjno – informacyjne z rodzicami w miesiącu czerwcu. Rodzice dowiedzieli się jak przygotować dziecko do pobytu w przedszkolu. Natomiast w sierpniu odbyło się zebranie informacyjne dotyczące procesu wychowawczo – dydaktycznego. Rodzice wypełnili ankietę informacyjną o swoim dziecku, która pomogła w poznaniu jego potrzeb i zainteresowań. Na podstawie obserwacji dzieci w trakcie zabaw, zajęć i analizy arkuszy diagnozy przystosowania dziecka do warunków przedszkolnych można określić jak przebiegał proces adaptacji. Wszystkie dzieci zostały objęte indywidualną opieką i serdecznością. Pierwszy okres pobytu dziecka w przedszkolu, to trudny czas dla rodziców, dlatego ważną rolę odegrała współpraca ze środowiskiem rodzinnym dziecka. Zarówno u rodziców jak również u nauczycieli, wiedza i doświadczenie zdobywane w trakcie spotkań, sprzyjały zmianie zachowań, które pomagały dziecku. Dlatego rozmowy oraz kontakty indywidualne nauczyciel – rodzic sprzyjały w rozwijaniu postaw empatycznych, a także wpłynęły na lepsze rozumienie problemów dzieci związanych z adaptacją. Dzięki temu udało się wytworzyć wokół dzieci ogólny klimat życzliwości, pomocy i akceptacji. Można śmiało powiedzieć, że wspaniale rozwinęła się współpraca środowiska rodzinnego i przedszkolnego, co wpłynęło na koordynowanie oddziaływań wychowawczych. Połączenie tych czynników wyzwoliło w dziecku postawę ciekawości względem nowego otoczenia. Sprawiło, że dzieci mają możliwość uczenia się, nowej dla nich roli członka społeczności przedszkolnej, a nauczyciele wspierania indywidualnych zdolności i potrzeb wychowanków. Zgodnie z założeniami programu adaptacyjnego, aby wspomóc rodziców, podjęto następujące działania:
• kontakty i rozmowy indywidualne – przy przyprowadzaniu i odbiorze dzieci
• zajęcie otwarte z udziałem rodziców „Pasowanie na Przedszkolaka” – możliwość obserwowania dzieci podczas zabawy, integrowanie rodziców ze środowiskiem przedszkola.
Adaptacja w naszym przedszkolu w dużej mierze zależała od cech osobowościowych dziecka. Dzieci, które często chorowały lub z innych względów wykazywały słabą frekwencję, znacznie wolniej adaptowały się w nowym środowisku. Obecnie dzieci dobrze czują się w przedszkolu, chętnie uczestniczą w zabawach i zajęciach, szczególną przyjemność sprawiają im zajęcia ruchowe i umuzykalniające, chętnie podejmują działalność plastyczną. Doskonała większość potrafi skupić uwagę na zajęciach, a w zabawach dowolnych potrafią bawić się wspólnie. Jedynie nieliczne dzieci podchodzą z dystansem i stopniowo podejmują zabawę i inicjatywy innego dziecka lub bawią się same. Dzieci potrafią dostosować się do zasad panujących w grupie, są zdyscyplinowane. W zakresie sprawności manualnej należy szczególnie zwrócić uwagę na sposób trzymania w ręce kredki, pędzla i innych przyborów – stąd potrzeba podejmowania wielu działań plastycznych. Szczególną uwagę należy w dalszym ciągu skoncentrować na czynnościach samoobsługowych, gdyż dzieci mają często kłopoty z samodzielnym jedzeniem (estetyka), ubieraniem i rozbieraniem. Podejmują jednak samodzielne próby w czynnościach samoobsługowych i są z tego powodu chwalone przez nauczycieli.
Podsumowując, można stwierdzić, iż program adaptacyjny , który w dalszym ciągu jest realizowany, przynosi pozytywne efekty i można powiedzieć, że nastąpiło:
• ograniczenie lęku i zachęcanie dzieci do przebywania w grupie rówieśniczej
• złagodzenie trudności w przystosowaniu się dzieci do przedszkola
• przyzwyczajenie dzieci do przebywania w licznej grupie rówieśników
• włączenie rodziców do udzielania dziecku wsparcia psychicznego i pomocy
w procesie przystosowania się do nowych warunków życia przedszkolnego
• wzbogacanie pozytywnych doświadczeń dzieci w kontaktach z dorosłymi
i rówieśnikami.
Dzieci przystosowały się do wymogów, które stawia placówka i pojawiające się trudności
adaptacyjne miały charakter przejściowy.
Po analizie nasuwają się następujące wnioski:
• założenia programu należy kontynuować w następnych latach;
• należy rozszerzyć zakres programu na starsze dzieci (4, 5 i 6 letnie), które pierwszy raz przyszły do naszego przedszkola.